Nowy rok składkowy 2014/2015, na który ustalana jest stopa procentowa składki wypadkowej

Ustalona na rok składkowy stopa procentowa składki wypadkowej obejmuje składki należne za okres od 1 kwietnia danego roku do 31 marca następnego roku. Od 1 kwietnia 2014 r. rozpoczął się więc kolejny rok składkowy, na który niektórzy płatnicy składek obowiązani są ponownie ustalić stopę procentową składki wypadkowej.

Przy ustalaniu stopy procentowej składki wypadkowej stosuje się przepisy:

• ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 r. nr 167, poz. 1322 z późn. zm.), dalej ustawy wypadkowej,
   
• rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych… (Dz. U. z 2013 r. poz. 878).

Przykładowo stopa procentowa składki wypadkowej na rok składkowy 2014/2015 pozostanie na tym samym poziomie dla płatników podlegających wpisowi do rejestru REGON, którzy w 2013 r. (tak jak w 2012 r.) zgłaszali do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych oraz dla płatników niepodlegających wpisowi do rejestru REGON.

Część płatników jest jednak obowiązana ustalić właściwą dla siebie stopę procentową składki wypadkowej samodzielnie, a dla niektórych dokona tego ZUS. Dlatego też przedstawiamy najważniejsze zasady, którymi powinien kierować się płatnik składek samodzielnie ustalający stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe. Dotyczy to m.in. płatników składek podlegających wpisowi do rejestru REGON zgłaszających do ubezpieczenia wypadkowego:

• nie więcej niż 9 ubezpieczonych lub
   
• co najmniej 10 ubezpieczonych, jeżeli nie przekazali informacji ZUS IWA przez trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe, tj. za 2013 r., 2012 r., 2011 r.

W 2013 r. spółka z o.o. zgłaszała do ubezpieczenia wypadkowego 20 ubezpieczonych i za rok 2013 przekazała do ZUS informację ZUS IWA. Informację taką złożyła także za 2012 r., 2010 r., 2009 r.

Stopę procentową składki wypadkowej na rok składkowy 2014/2015 spółka ustala samodzielnie, ponieważ nie przekazała informacji ZUS IWA przez trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe.

W 2013 r. spółka z o.o. zgłaszała do ubezpieczenia wypadkowego 9 ubezpieczonych i za rok 2013 nie przekazała do ZUS informacji ZUS IWA. Informację taką przekazała za 2012 r., 2011 r., 2010 r., a tym samym na rok składkowy 2013/2014 właściwą dla spółki stopę procentową składki wypadkowej ustalił ZUS.

Stopę procentową składki wypadkowej na rok składkowy 2014/2015 spółka ustala samodzielnie, ponieważ nie przekazała informacji ZUS IWA przez trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe.

Liczbę ubezpieczonych płatnik składek ustala jako iloraz sumy ubezpieczonych podlegających ubezpieczeniu wypadkowemu w ciągu poszczególnych miesięcy poprzedniego roku kalendarzowego i liczby miesięcy, przez które był w poprzednim roku kalendarzowym zgłoszony w ZUS co najmniej 1 dzień. Jeżeli jednak płatnik składek zgłaszany jest w ZUS w okresie od 1 stycznia danego roku do 31 marca następnego roku, to liczbę ubezpieczonych ustala w oparciu o liczbę ubezpieczonych podlegających zgłoszeniu do ubezpieczenia wypadkowego w miesiącu kalendarzowym, od którego został zgłoszony w ZUS.

Przy obliczaniu liczby ubezpieczonych dla celów ustalenia właściwej stopy procentowej składki wypadkowej stosuje się te same zasady jakie obowiązują przy sporządzaniu informacji ZUS IWA. Zostały one omówione w UiPP nr 2/2014, str. 8-13 oraz nr 4/2014, str. 54-55. Jedyną różnicą jest to, że liczba miesięcy nie zawsze będzie wynosiła 12. W tej liczbie uwzględnia się tylko miesiące, w których płatnik co najmniej jeden dzień był płatnikiem składek na ubezpieczenie wypadkowe w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych.

Spółka z o.o. w poszczególnych miesiącach 2013 r. zgłaszała do ubezpieczenia wypadkowego:

• w okresie od 1 stycznia do 31 maja: 20 pracowników, w tym 2 pracownice przebywające przez cały ten okres na urlopie wychowawczym udzielonym już w 2012 r.,
   
• w okresie od 1 czerwca do 31 sierpnia: 20 pracowników, w tym nadal 2 pracownice korzystające przez cały ten okres z urlopu wychowawczego, 2 pracowników przebywających na urlopie bezpłatnym udzielonym od 3 czerwca do 31 sierpnia, 1 pracownicę od 24 czerwca do 31 sierpnia pobierającą wynagrodzenie chorobowe, a następnie zasiłek chorobowy oraz 2 zleceniobiorców podlegających wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu,
   
• w okresie od 1 września do 31 grudnia: 18 pracowników, w tym nadal 2 pracownice przebywające na urlopie wychowawczym, 1 pracownicę pobierającą zasiłek chorobowy od 1 września do 18 listopada, a następnie zasiłek macierzyński od 19 listopada do 31 grudnia oraz 5 zleceniobiorców zatrudnionych od 29 września do 1 grudnia podlegających ubezpieczeniom społecznym.

A zatem spółka zgłaszała do ubezpieczenia wypadkowego w 2013 r. odpowiednio od stycznia do maja - po 18 osób, w czerwcu - 18 osób, od lipca do sierpnia - po 16 osób, od września do listopada - po 21 osób, w grudniu - 20 osób. Suma ubezpieczonych wyniosła 223, a liczba ubezpieczonych dla celów ustalenia stopy procentowej składki wypadkowej - 19 (223 : 12 m-cy = 18,58, po zaokrągleniu 19).

Osoba fizyczna rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej od 1 sierpnia 2013 r. i w ciągu tego miesiąca zgłosiła do ubezpieczenia wypadkowego siebie i dwóch pracowników. We wrześniu 2013 r. zatrudniła jeszcze trzech pracowników, a od listopada 2013 r. kolejnych czterech pracowników.

W 2013 r. osoba ta zgłaszała do ubezpieczenia wypadkowego odpowiednio: w sierpniu - 3 osoby, od września do października - po 6 osób, od listopada do grudnia - po 10 osób.

Suma ubezpieczonych wyniosła 35, a liczba ubezpieczonych dla celów ustalenia stopy procentowej składki wypadkowej - 7 (35 : 5 m-cy).

Spółka z o.o. rozpoczęła prowadzenie działalności od lutego 2014 r. i w ciągu tego miesiąca zgłosiła do ubezpieczenia wypadkowego 9 osób. W marcu br. zatrudnienie wzrosło do 15 pracowników, a od 1 kwietnia br. do 20.

Na rok składkowy 2014/2015 spółka ustala stopę procentową składki wypadkowej w oparciu o liczbę osób zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego w ciągu lutego 2014 r.

Płatnik składek wpisany do rejestru REGON zgłaszający do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych

Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe wynosi 50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności (art. 28 ust. 1 ustawy wypadkowej). Najwyższa stopa procentowa dla grup działalności nadal wynosi 3,86%. Właściwa dla tych płatników stopa procentowa składki wypadkowej to 1,93% (50% z 3,86%).

Taka też wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe obejmuje płatników niepodlegających wpisowi do rejestru REGON (bez względu na liczbę osób podlegających ubezpieczeniu wypadkowemu).

Płatnik składek wpisany do rejestru REGON zgłaszający do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych, który nie przekazał informacji ZUS IWA za rok 2013, 2012, 2011

Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe wynosi tyle, co stopa procentowa określona dla grupy działalności, do której należy płatnik składek (art. 33 ust. 1 ustawy wypadkowej). Zgodnie z art. 29 ustawy wypadkowej płatnik należy do grupy działalności ustalonej dla jego rodzaju działalności według PKD ujętego w rejestrze REGON w dniu 31 grudnia poprzedniego roku. Jeżeli jednak jest zgłoszony w ZUS w okresie od 1 stycznia danego roku do 31 marca następnego roku, to należy do grupy działalności ustalonej dla jego rodzaju działalności według PKD ujętego w rejestrze REGON w dniu, od którego płatnik składek jest zgłoszony w ZUS.

Rodzaj przeważającej działalności oznaczony jest pięcioznakowym kodem alfanumerycznym. Płatnik na podstawie dwóch pierwszych cyfr tego kodu ustala do jakiego działu (sekcji) został zaklasyfikowany, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) - Dz. U. nr 251, poz. 1885 ze zm. Następnie odczytuje z tabeli stanowiącej załącznik nr 2 do rozporządzenia z dnia 29 listopada 2002 r. stopę procentową składki wypadkowej określoną dla grupy działalności, do której należy.

W 2012 r. spółka z o.o. zgłaszała do ubezpieczenia wypadkowego 9 osób i w roku składkowym 2013/2014 obliczała składki na ubezpieczenie wypadkowe od stopy procentowej w wysokości 1,93%.

W 2013 r. zgłaszała do ubezpieczenia wypadkowego 15 osób. Wobec tego, że nie przekazała informacji ZUS IWA za trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe (informację tę przekazała tylko za 2013 r.) na rok składkowy 2014/2015 samodzielnie ustala stopę procentową składki wypadkowej. W tym celu spółka:

• na podstawie zaświadczenia o nadaniu numeru REGON ustali rodzaj przeważającej działalności według PKD 2007, do której została zaklasyfikowana, tj. 17.29.Z - "Produkcja pozostałych wyrobów z papieru i tektury", a następnie
   
• na podstawie dwóch pierwszych cyfr ustali, że została zaklasyfikowana do działu 17 - "Produkcja papieru i wyrobów z papieru", sekcji C - "Przetwórstwo przemysłowe", dalej
   
• z tabeli nr 2 załącznika do rozporządzenia z dnia 29 listopada 2002 r. odczyta, że dla grupy działalności oznaczonej kodem PKD C-17 właściwa stopa procentowa składki wypadkowej wynosi 2%.

Osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą i w ciągu 2012 r. zgłaszała do ubezpieczenia wypadkowego 11 osób. Ponieważ nie przekazała informacji ZUS IWA za trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe, na rok składkowy 2013/2014 samodzielnie ustaliła stopę procentową składki wypadkowej na poziomie 1,73% (rodzaj działalności według PKD 2007, do której została zaklasyfikowana, to 10.52.Z - "Produkcja lodów", dział 10 - "Produkcja artykułów spożywczych", sekcja C - "Przetwórstwo przemysłowe").

W 2013 r. osoba prowadząca działalność gospodarczą zgłaszała do ubezpieczenia wypadkowego 20 osób. Na rok składkowy 2014/2015 nadal samodzielnie ustala stopę procentową składki wypadkowej (przekazała do ZUS informację ZUS IWA tylko za dwa kolejne, ostatnie lata kalendarzowe, tj. za 2013 r. i 2012 r.). Rodzaj przeważającej działalności nie zmienił się, a tym samym właściwa dla płatnika stopa procentowa składki wypadkowej nadal wynosi 1,73%.

Płatnik składek wpisany do rejestru REGON zgłaszający do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych, który przekazał informację ZUS IWA za trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe (2013 r., 2012 r., 2011 r.)

Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe jest ustalana przez ZUS jako iloczyn stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe określonej dla grupy działalności, do której należy płatnik składek i wskaźnika korygującego ustalonego dla płatnika składek (art. 28 ust. 2 ustawy wypadkowej). Wskaźnik korygujący ustala się na rok składkowy w zależności od kategorii ryzyka dla płatnika składek.

O wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującej w danym roku składkowym ZUS zawiadamia płatnika składek nie później niż do 20 kwietnia danego roku (art. 32 ust. 1 ustawy wypadkowej). Jeżeli płatnik składek do 30 kwietnia danego roku nie otrzyma stosownego zawiadomienia, powinien zwrócić się do ZUS właściwego ze względu na swoją siedzibę o podanie wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe (art. 32 ust. 2 ustawy wypadkowej).

Zwracamy uwagę! Ustalona przez płatnika stopa procentowa składki wypadkowej na dany rok składkowy obejmuje wszystkie osoby zgłoszone do ubezpieczenia wypadkowego - bez względu na tytuł ubezpieczenia, a ponadto nie ulega zmianie w razie spadku lub wzrostu liczby osób zgłoszonych do tego ubezpieczenia.

Płatnicy składek, dla których od 1 kwietnia 2014 r. zmienia się stopa procentowa składki wypadkowej, powinni w deklaracji ZUS DRA przesłanej za kwiecień 2014 r. w bloku III - "Inne informacje", w polu 03 - "Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe" wpisać wysokość nowej stawki.

W roku składkowym 2013/2014 właściwa dla płatnika składek stopa procentowa składki wypadkowej wynosiła 1,93%, natomiast w roku składkowym 2014/2015 wynosi 1,73%.

Płatnik składek wypłat wynagrodzeń za dany miesiąc dokonuje 5. dnia następnego miesiąca. Od wypłat wynagrodzeń należnych za marzec br. dokonanych w kwietniu 2014 r. płatnik ustala składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 1,73% podstawy wymiaru.

Wspomnijmy, że w przypadku gdy płatnik, który jest zobowiązany samodzielnie ustalić stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe, nieprawidłowo ustali liczbę ubezpieczonych lub grupę działalności, co spowoduje zaniżenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, po stwierdzeniu nieprawidłowości jest zobowiązany we własnym zakresie ponownie ustalić stopę procentową na podstawie prawidłowych danych oraz opłacić zaległe składki wraz z odsetkami za zwłokę (art. 34 ust. 3 ustawy wypadkowej). W takim przypadku ZUS, w drodze decyzji, podwyższa stopę procentową na cały rok składkowy o 50% stopy procentowej ustalonej na podstawie prawidłowych danych. Jeśli skutkiem błędnego ustalenia liczby ubezpieczonych lub grupy działalności będzie zawyżenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, to płatnik we własnym zakresie ustala stopę procentową na podstawie prawidłowych danych. Takich wyjaśnień udzielił ZUS w poradniku dostępnym na stronie internetowej www.zus.pl.