Składka na FP przedsiębiorcy opłacającego mały ZUS plus

Prowadzę jednoosobowo działalność gospodarczą. Do końca marca 2024 r. opłacałem składki na ubezpieczenia społeczne w ramach dwuletniego preferencyjnego ZUS. Niższa podstawa wymiaru składek na te ubezpieczenia zwalniała mnie z opłacania za siebie składki na FP. Wobec tego, że spełniam wymagane warunki, od 1 kwietnia 2024 r. będę opłacać składki na ubezpieczenia społeczne w ramach małego ZUS plus (zależnego od dochodu). Ustaliłem, że w 2024 r. obowiązującą mnie podstawą ich wymiaru jest 3.557 zł. Czy taka jej wysokość w 2024 r. również będzie mnie zwalniała z opłacania za siebie składki na FP?

Tak. Wobec tego, że ustalona przez Czytelnika minimalna kwota podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest niższa od wysokości obowiązującego w 2024 r. minimalnego wynagrodzenia, będzie on mógł skorzystać ze zwolnienia z opłacania za siebie w 2024 r. składki na Fundusz Pracy (i Fundusz Solidarnościowy) z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Ulga mały ZUS plus

Mały ZUS plus to preferencja przewidziana dla składek na ubezpieczenia społeczne. Mogą z niej skorzystać osoby prowadzące firmę na niewielką skalę i uzyskujące z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej stosunkowo niskie przychody. Aby skorzystać w 2024 r. z małego ZUS, firmowy przychód uzyskany w 2023 r. nie mógł przekroczyć kwoty 120.000 zł. Limit tego przychodu ulega obniżeniu, jeśli przedsiębiorca nie prowadził działalności przez cały ubiegły rok, ale nie mniej niż 60 dni kalendarzowych. Stanowi o tym art. 18c ust. 1 ustaw z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1230 ze zm.), dalej zwanej ustawą systemową.

Składki przedsiębiorcy opłacającego mały ZUS plus

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorcy spełniającego warunki do małego ZUS plus - jak wynika z art. 18c ust. 2 ustawy systemowej - nie może przekroczyć i być niższa od wskazanych dla niej limitów, tj. nie może:

przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy (w 2024 r. - 4.694,40 zł, czyli 60% z kwoty 7.824 zł),
być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku (w 2024 r. - nie niższa niż 1.272,60 zł, czyli 30% z kwoty 4.242 zł).

Warto dodać, że przedsiębiorca korzystający z małego ZUS plus może też zadeklarować jako podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne kwotę wyższą niż podstawa wymiaru tych składek ustalona w oparciu o wysokość dochodu, ale z zachowaniem górnego ustalonego dla niej limitu.

Składka na FP i FS

Składkę na Fundusz Pracy (FP) opłacają m.in. osoby prowadzące działalność gospodarczą (same za siebie). Podstawę jej wymiaru stanowi kwota przyjęta do podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe (bez stosowania rocznego limitu tej podstawy). Takie uregulowanie wynika z art. 104 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 735 ze zm.). Przepis ten wyjaśnia jednocześnie, że składkę na FP nalicza się, gdy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe (społeczne) w przeliczeniu na okres miesiąca wynosi co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę. W 2024 r. w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca - minimalne wynagrodzenie wynosi 4.242 zł, a w okresie od 1 lipca do 31 grudnia br. będzie wynosiło - 4.300 zł.

Dopiero więc, gdy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorcy korzystającego z małego ZUS plus wyniesie 4.242 zł, czyli obecnie tyle, ile wynosi minimalne wynagrodzenie, wtedy jest on zobowiązany opłacać za siebie składkę na FP.

Ta sama zasada dotyczy także składki na Fundusz Solidarnościowy (FS), do której stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące obowiązkowych składek na FP.

Należy pamiętać też o tym, że składki na FP i FS nie są należne za osoby, które osiągnęły wiek co najmniej 55 lat - w przypadku kobiet i co najmniej 60 lat - w przypadku mężczyzn.

Obowiązki przekazania dokumentów do ZUS

Skoro Czytelnik spełnia warunki do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w ramach małego ZUS plus to, aby od kwietnia do grudnia 2024 r. mógł korzystać z tej ulgi, powinien przekazać do ZUS:

wyrejestrowanie z ubezpieczeń (druk ZUS ZWUA) od 1 kwietnia 2024 r. z dotychczasowym kodem tytułu ubezpieczenia (tu: 05 70 X X lub 05 72 X X - jeśli ma prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy),
zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego (druk ZUS ZUA) od 1 kwietnia 2024 r. z kodem tytułu ubezpieczenia 05 90 X X albo 05 92 X X - gdy posiada rentę z tytułu niezdolności do pracy.

Dokumenty te powinien przekazać do organu rentowego w ciągu 7 dni od zaistnienia zmiany. Taki termin na zgłoszenie do małego ZUS plus ustawodawca wskazał bowiem w art. 36 ust. 14a pkt 2 ustawy systemowej. Nieprzekazanie tych dokumentów w tym terminie jest równoznaczne z rezygnacją Czytelnika z małego ZUS plus w 2024 r. Wtedy będzie zobowiązany opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od podstawy nie niższej niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Ponadto, po zgłoszeniu siebie do ubezpieczeń społecznych w organie rentowym, Czytelnik (jako uprawniony do małego ZUS plus) będzie musiał przekazać za siebie za kwiecień 2024 r. deklarację rozliczeniową ZUS DRA oraz jej cz. II.

UWAGA! Wzory druków, raportów, zgłoszeń dostępne są w dziale Składki ZUS w Programie DRUKI Gofin.