Składki na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorcy na małym ZUS plus

1) Do końca stycznia 2020 r. opłacałem składki na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru w wysokości 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. Od 1 lutego 2020 r. chciałbym skorzystać z małego ZUS plus. Do kiedy powinienem zgłosić się do ubezpieczeń z kodem tytułu ubezpieczenia 05 90 0 0?

Na temat opłacania małego ZUS plus
pisaliśmy w UiPP nr 3/2020, str. 7-13.

Czytelnik powinien od 1 lutego 2020 r. wyrejestrować się z ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego z kodem tytułu ubezpieczenia 05 10 0 0 (na druku ZUS ZWUA), a następnie z tą samą datą zgłosić się do przedmiotowych ubezpieczeń z kodem tytułu ubezpieczenia 05 90 0 0 (na druku ZUS ZUA). Dokumenty te musi przekazać do ZUS najpóźniej do 2 marca 2020 r. Za luty 2020 r., zakładając, że prowadzi działalność samodzielnie, powinien złożyć, obok deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA, dodatkowo deklarację ZUS DRA cz. II, w której przekaże informacje o zastosowanych formach opodatkowania obowiązujących w poprzednim roku kalendarzowym, rocznym przychodzie z pozarolniczej działalności i rocznym dochodzie z tej działalności uzyskanych w 2019 r. oraz ustalonej na rok 2020 podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

ZUS Jak wyjaśnił ZUS w komunikacie z 28 stycznia 2020 r., dostępnym na stronie internetowej www.zus.pl, osoba, która od 1 lutego 2020 r. korzysta z małego ZUS plus (w styczniu 2020 r. nie korzystała z małego ZUS): "(...) Dokumenty rozliczeniowe ZUS DRA cz. II lub ZUS RCA cz. II składasz oznaczone numerem z zakresu 40-49. W dokumentach tych wykazujesz nową podstawę wymiaru składek, która będzie obowiązywała Cię od lutego do grudnia 2020 r. (wraz z wysokością przychodu, dochodu i form opodatkowania).

Dokumenty te przekazujesz razem z kompletem dokumentów rozliczeniowych za luty 2020 r., oznaczonym nr zakresu 1-39, przekazanym w marcu (odpowiednio do 10 lub do 16 marca).".

Zwracamy uwagę! W powołanym wyżej komunikacie ZUS wyjaśnił też, że osoba, która w styczniu 2020 r. korzystała z małego ZUS powinna złożyć: "(...) w lutym (odpowiednio do 10 lub do 17 lutego) dokumenty rozliczeniowe ZUS DRA cz. II lub ZUS RCA cz. II wraz z kompletem dokumentów za styczeń 2020 r., oznaczonym nr z zakresu 1-39. (...)". Natomiast, gdy osoba ta chce kontynuować opłacanie niższych składek od lutego 2020 r. w ramach małego ZUS plus, powinna: "(...) wykazać nową podstawę wymiaru składek, która będzie obowiązywała Cię od lutego do grudnia 2020 r. (wraz z wysokością przychodu, dochodu i form opodatkowania) w dokumentach rozliczeniowych ZUS DRA cz. II lub ZUS RCA cz. II oznaczonych numerem z zakresu 40-49.

Dokumenty te przekazujesz razem z kompletem dokumentów rozliczeniowych za luty 2020 r., oznaczonym nr zakresu 1-39, przekazanym w marcu (odpowiednio do 10 lub do 16 marca). (...)".

2) Przedsiębiorca od 1 lutego 2020 r. korzysta z małego ZUS plus. Obliczona przez niego podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest niższa niż 780 zł. Czy jest obowiązany podwyższyć ją do tej kwoty?

Tak. Przedsiębiorca spełniający warunki określone w art. 18c ustawy o sus może opłacać mały ZUS plus. W tym celu zgłasza się do ubezpieczeń z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 05 90 lub 05 92. Taki przedsiębiorca ustala podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w następujący sposób:

po pierwsze - oblicza przeciętny miesięczny dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym poprzez podzielenie rocznego dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym przez liczbę dni kalendarzowych prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym i pomnożenie przez 30 (uzyskany wynik zaokrągla się do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, lub w dół, jeśli jest niższa),
po drugie - oblicza podstawę wymiaru składek poprzez pomnożenie przeciętnego miesięcznego dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym przez współczynnik 0,5 (uzyskany wynik zaokrągla się do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, lub w dół, jeśli jest niższa).

Podstawa wymiaru składek na przedmiotowe ubezpieczenia nie może przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia i nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku. Jeśli więc ustalona przez przedsiębiorcę podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest niższa od 30% minimalnego wynagrodzenia, to powinien ją podwyższyć do tej kwoty, czyli w 2020 r. do kwoty 780 zł (2.600 zł x 30%).

3) Jak mam ustalić przeciętny miesięczny przychód z działalności uzyskany w 2019 r., jeśli przez trzy miesiące ubiegłego roku była ona zawieszona, a ponadto przez pół roku z działalności podlegałem tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu (pracowałem na cały etat)?

W przypadku gdy w poprzednim roku kalendarzowym działalność była zawieszona przez pewien okres (tu 3 m-ce), to roczny limit przychodu zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc kwotę 120.000 zł przez liczbę dni kalendarzowych w poprzednim roku kalendarzowym i mnożąc przez liczbę dni kalendarzowych prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym. Otrzymany wynik zaokrągla się do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, lub w dół, jeśli jest niższa.

ZUS Jak wyjaśnił ZUS na stronie internetowej www.zus.pl, w zakładce "Bieżące wyjaśnienia komórek merytorycznych": "(...) Liczba dni prowadzenia działalności gospodarczej odpowiada liczbie dni podlegania ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu prowadzenia tej działalności w poprzednim roku. Dlatego nie uwzględniaj w niej liczby dni, w których wprawdzie prowadziłeś działalność gospodarczą, ale podlegałeś ubezpieczeniu w KRUS albo za granicą. Uwzględnij natomiast liczbę dni, w których korzystałeś z tzw. ulgi na start. (...)".

W świetle powołanego stanowiska ZUS, Czytelnik powinien ustalić roczny limit przychodu z działalności poprzez podzielenie kwoty 120.000 zł przez 365 dni (liczba dni kalendarzowych w 2019 r.) i pomnożenie uzyskanej kwoty przez liczbę dni kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej w poprzednim roku. Jeśli faktycznie uzyskany w 2019 r. przychód z działalności nie przekracza rocznego limitu po przeliczeniu, to może opłacać mały ZUS plus (zakładając, że zostaną spełnione pozostałe warunki i nie zachodzą okoliczności wymienione w art. 18c ust. 11 ustawy o sus).