Składka zdrowotna osoby współpracującej w raporcie ZUS RZA

W związku ze zwiększoną liczbą zamówień w mojej firmie, od tego miesiąca żona pomaga mi w jej prowadzeniu. Zgłosiłem ją w ZUS jako osobę współpracującą (z kodem tytułu ubezpieczenia 05 11), ponieważ prowadzimy wspólnie gospodarstwo domowe. Żona posiada prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, dlatego jako osoba współpracująca przy prowadzeniu działalności podlega tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu. Czy składkę zdrowotną za nią powinienem wykazywać w raporcie ZUS RZA, w pozycji przeznaczonej dla finansowania składki przez ubezpieczonego, tak jak to jest w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą?

Dla osoby współpracującej przy prowadzeniu działalności gospodarczej posiadającej ustalone prawo do renty ubezpieczenia emerytalne i rentowe mają charakter dobrowolny. Jednak przez cały okres współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej podlega ona z tego tytułu obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu. Słusznie więc Czytelnik zgłosił żonę (jako osobę współpracującą przy prowadzeniu działalności) tylko do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego.

Osoba współpracująca przy prowadzeniu działalności ma naliczaną składkę zdrowotną - tak jak osoba prowadząca pozarolniczą działalność - od zadeklarowanej kwoty. Podstawa wymiaru tej składki nie może być jednak niższa niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku (w 2019 r. najniższa podstawa wymiaru wynosi dla tych osób 3.803,56 zł). Przedsiębiorca (jako płatnik) nalicza składkę za każdy miesiąc, w którym osoba współpracująca podlegała ubezpieczeniu zdrowotnemu chociaż przez jeden dzień. Co istotne, nie zmniejsza podstawy jej wymiaru w przypadku, gdy podlegała ona ubezpieczeniu zdrowotnemu tylko przez część miesiąca.

Sposób finansowania składki na ubezpieczenie zdrowotne osoby współpracującej przy prowadzeniu pozarolniczej działalności określa art. 85 ust. 14 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1373 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem składkę zdrowotną za osobę współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność oblicza, odprowadza i finansuje ze środków własnych osoba prowadząca pozarolniczą działalność.

Dlatego kwotę składki zdrowotnej osoby współpracującej w raporcie ZUS RZA przedsiębiorca wpisuje w polu dotyczącym składki finansowanej przez płatnika składek (w polu 03. np. bloku III.B).

Druk RZA dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale Składki ZUS.

Przykład

Od połowy października 2019 r. przedsiębiorcy przy prowadzeniu firmy pomaga żona. Małżonkowie prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, więc przedsiębiorca zgłosił ją w ZUS jako osobę współpracującą, ale tylko do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, ponieważ posiada ona prawo do renty (z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy).

Pierwszą składkę na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorca naliczy za żonę (od najniższej podstawy wymiaru, tj. od kwoty 3.803,56 zł) w raporcie ZUS RZA sporządzonym za październik 2019 r. (składanym w listopadzie 2019 r.).

Blok III.B. imiennego raportu ZUS RZA przedsiębiorca wypełni w następujący sposób: