Składki ZUS z umowy cywilnoprawnej z niskim wynagrodzeniem

Z osobą fizyczną zawarliśmy umowę zlecenia na kilka dni stycznia 2017 r., za wynagrodzeniem 200 zł. Mamy jednak wątpliwości, czy po 31 grudnia 2016 r. mogliśmy podpisać zlecenie z tak niskim wynagrodzeniem? Czy od tego wynagrodzenia rozliczyć składki ZUS, jeśli w innym podmiocie wykonuje ona również umowę zlecenia i uzyskuje miesięczne wynagrodzenie w wysokości 2.850 zł?

Obowiązujące przepisy nie zakazują zawierania umów zlecenia z odpłatnością w wysokości 200 zł, o ile kwota ta po podzieleniu przez liczbę godzin wykonania zlecenia wyniesie co najmniej 13 zł/godz. Z umowy zlecenia obowiązkowa jest składka na ubezpieczenie zdrowotne (ubezpieczenia społeczne są dobrowolne).

Od 1 stycznia 2017 r. minimalną stawką godzinową zostały objęte m.in. umowy zlecenia wykonywane przez przyjmującego zlecenie na rzecz przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1829 z późn. zm.) albo na rzecz innej jednostki organizacyjnej, w ramach prowadzonej przez te podmioty działalności.

Przyjmującym zlecenie jest osoba fizyczna:

wykonująca działalność gospodarczą zarejestrowaną w Rzeczypospolitej Polskiej albo w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej lub państwem Europejskiego Obszaru Gospodarczego, niezatrudniająca pracowników lub niezawierająca umów ze zleceniobiorcami,
niewykonująca działalności gospodarczej.

Powyższe wynika z art. 1 pkt 1b i art. 8a ust. 1 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2015 r. poz. 2008 ze zm.), dalej ustawy.

W przypadku gdy wysokość wynagrodzenia ustalonego w umowie nie zapewnia przyjmującemu zlecenie otrzymania za każdą godzinę jej wykonania wynagrodzenia w wysokości co najmniej minimalnej stawki godzinowej, przysługuje mu wynagrodzenie w wysokości obliczonej z uwzględnieniem tej stawki.

W umowie zlecenia strony powinny określić sposób potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia, a jeśli tego nie dopełnią przyjmujący zlecenie przedkłada w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej informację o liczbie godzin wykonania zlecenia, w terminie poprzedzającym termin wypłaty wynagrodzenia.

Jeżeli więc zleceniobiorca wykonywał umowę zlecenia przykładowo przez 14 godzin, to określone w umowie wynagrodzenie w wysokości 200 zł zapewnia zachowanie minimalnej stawki godzinowej (200 zł : 14 godz. = 14,29 zł). Gdyby jednak zlecenie było wykonywane przez większą liczbę godzin, a wysokość wynagrodzenia ustalonego w umowie nie zapewniała otrzymania za każdą godzinę wykonania zlecenia wynagrodzenia w wysokości co najmniej minimalnej stawki godzinowej, przyjmującemu zlecenie i tak przysługiwałoby wynagrodzenie z uwzględnieniem tej stawki.

Z umowy zlecenia, o której mowa w pytaniu, obowiązkowa jest tylko składka na ubezpieczenie zdrowotne. Jak bowiem wynika z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e i art. 82 ust. 2 ustawy zdrowotnej, w przypadku gdy w ramach jednego z tytułów do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego (wykonywania umowy zlecenia) ubezpieczony uzyskuje więcej niż jeden przychód, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana od każdego z uzyskanych przychodów odrębnie.

Natomiast ubezpieczenia społeczne są dobrowolne. Na podstawie art. 9 ust. 2 i 2c ustawy o sus, osoba wykonująca dwie umowy zlecenia podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z umowy zlecenia, którą rozpoczęła wykonywać wcześniej, a z drugiej przedmiotowe ubezpieczenia są dobrowolne. Gdyby jednak podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe w danym miesiącu z pierwszej umowy zlecenia była niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę (obecnie 2.000 zł), to z drugiej umowy ubezpieczenia emerytalno-rentowe byłyby również obowiązkowe.

Zakładając, że zleceniobiorca z drugiej umowy zlecenia nie wniósł o dobrowolne ubezpieczenia emerytalno-rentowe, to zleceniodawca powinien zgłosić go tylko do ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZZA, a po zakończeniu tej umowy wyrejestrować na druku ZUS ZWUA.

Zwracamy uwagę! Zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o pdof, od dochodów (przychodów) z tytułu m.in. umów zlecenia (zaliczanych do przychodów z działalności wykonywanej osobiście) pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 18% przychodu, jeżeli kwota należności określona w umowie zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika nie przekracza 200 zł. Zleceniodawca, pomimo nieobliczania zaliczki na podatek dochodowy od uzyskiwanego przez zleceniobiorcę wynagrodzenia, jest obowiązany obliczyć, pobrać z wynagrodzenia zleceniobiorcy składkę zdrowotną w wysokości 9% podstawy wymiaru i przekazać ją do ZUS. Jak stanowi art. 83 ust. 3 pkt 6 ustawy zdrowotnej, jeżeli podstawę obliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowi przychód z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia, od którego, na mocy przepisów ustawy o pdof, pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy - składkę na ubezpieczenie zdrowotne płatnik oblicza zgodnie z przepisami art. 79 i 81 tej ustawy.

Kalkulator płac (umowa zlecenia i o dzieło opodatkowana ryczałtem) dostępny jest w
serwisie www.kalkulatory.gofin.pl

Jeśli w danym roku podatkowym zleceniobiorca osiąga np. dochody podlegające opodatkowaniu według skali podatkowej, to składkę na ubezpieczenie zdrowotne, potrąconą przez zleceniodawcę z należności opodatkowanej zryczałtowanym podatkiem dochodowym może odliczyć w zeznaniu podatkowym sporządzanym za ten rok (w wysokości nieprzekraczającej 7,75% podstawy wymiaru).