Czy wykazać w PIT-11 składki ZUS pobrane od przychodów zwolnionych od podatku?

Czy wypłacone niepełnosprawnemu pracownikowi świadczenia z zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych przez były zakład pracy chronionej należy wykazać w PIT-11? Czy składki ZUS ustalone od tych świadczeń należy wykazać w PIT-11?

W PIT-11 nie należy wykazywać przychodu, o którym mowa w pytaniu, oraz składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, których podstawę wymiaru stanowił ten przychód.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 27 lit. a) ustawy o pdof wolne od podatku dochodowego są otrzymywane zgodnie z odrębnymi przepisami świadczenia na rehabilitację zawodową, społeczną i leczniczą osób niepełnosprawnych ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, z zakładowych funduszy rehabilitacji osób niepełnosprawnych lub zakładowych funduszy aktywności. Natomiast w podstawie wymiaru składek ZUS nie uwzględnia się środków otrzymywanych w zakładach pracy chronionej i zakładach aktywności zawodowej na rehabilitację zawodową, społeczną oraz leczniczą osób niepełnosprawnych, na podstawie odrębnych przepisów, z zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych albo zakładowego funduszu aktywności, z wyłączeniem wynagrodzeń finansowanych ze środków tych funduszy. Tak stanowi § 2 ust. 1 pkt 23 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), dalej rozporządzenia składkowego.

Zgodnie z wyjaśnieniem ZUS (pismo z dnia 25 października 2012 r., znak: 992900/400--246/2012/WUK), aby środki z zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych przekazywane pracownikom mogły być wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:

są to środki wydatkowane na rehabilitację zawodową, społeczną lub leczenie osób niepełnosprawnych, zgodnie z odrębnymi przepisami,
nie mogą być to wynagrodzenia wypłacane z ZFRON,
płatnik musi posiadać status zakładu pracy chronionej albo zakładu aktywności zawodowej.

W przypadku utraty statusu zakładu pracy chronionej lub zakładu aktywności zawodowej przepis § 2 ust. 1 pkt 23 rozporządzenia składkowego nie ma zastosowania. Świadczenia sfinansowane z ZFRON przez zakład pracy, który utracił status zakładu pracy chronionej nadal są jednak zwolnione od podatku na podstawie wyżej powołanego art. 21 ust. 1 pkt 27 lit. a) ustawy o pdof. Pisaliśmy na ten temat w UiPP nr 13/2013, str. 18-19.

W myśl z art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b) ustawy o pdof, podstawę obliczenia podatku stanowi dochód pracownika po odliczeniu kwot składek określonych w ustawie o sus potrąconych w roku podatkowym przez pracodawcę ze środków pracownika, których podstawę wymiaru stanowił przychód podlegający opodatkowaniu. Analogicznie podatek dochodowy ulega obniżeniu o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, której podstawę wymiaru stanowił opodatkowany przychód, pobranej w roku podatkowym przez pracodawcę zgodnie z przepisami ustawy zdrowotnej, w wysokości nieprzekraczającej 7,75% podstawy wymiaru (art. 27b ust. 1 pkt 1 lit. b i ust. 2 ustawy o pdof).

Ważne: Odliczeniu odpowiednio od dochodu i podatku nie podlegają składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenia zdrowotne, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) wolny od podatku na podstawie ustawy o pdof oraz składki, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) zaniechano poboru podatku.

W PIT-11 pracodawca wykazuje składki na ubezpieczenia społeczne podlegające odliczeniu od dochodu oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne podlegające odliczeniu od podatku. Nie wykazuje w tym dokumencie składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) wolny od podatku oraz od którego zaniechano poboru podatku. Także pracownik w zeznaniu rocznym nie może odliczyć tych składek.

Zwracamy uwagę! W PIT-11 uwzględnia się przychody zwolnione z opodatkowania wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 46 i 74 ustawy o pdof (w części F odpowiednio w poz. 71 i 70) oraz dochody zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych (w części E w kolumnie e).