Opłacenie zaległych składek po kontroli ZUS

1) Kontrola ZUS wykazała nieprawidłowości w rozliczaniu składek ZUS w 2010 r. spowodowane wyłączeniem z oskładkowania składnika wynagrodzenia, który powinien być wliczony do podstawy wymiaru. W jakim terminie powinniśmy złożyć korektę dokumentów rozliczeniowych i opłacić zaległe składki?

Ustalenia kontroli ZUS opisuje w protokole kontroli. Protokół sporządza w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden doręcza kontrolowanemu płatnikowi składek lub osobie upoważnionej do reprezentowania lub prowadzenia jego spraw. Płatnik składek ma prawo w terminie 14 dni od daty otrzymania protokołu złożyć pisemne zastrzeżenia do jego ustaleń, wskazując równocześnie stosowne środki dowodowe. Inspektor kontroli ZUS ma obowiązek rozpatrzyć zgłoszone zastrzeżenia i w razie potrzeby podjąć dodatkowe czynności kontrolne. O sposobie rozpatrzenia zastrzeżeń płatnik składek jest informowany na piśmie. Protokół jest podstawą do wydania decyzji. Powyższe wynika z art. 91 ustawy o sus.

Płatnik składek w terminie 30 dni od otrzymania protokołu kontroli jest zobowiązany do złożenia dokumentów rozliczeniowych korygujących (lub brakujących). W przypadku niewywiązania się z nałożonego obowiązku ZUS wydaje decyzję. Płatnik składek jest zobowiązany do złożenia dokumentów rozliczeniowych korygujących w terminie 30 dni od daty uprawomocnienia się decyzji. Takich też wyjaśnień udzielił ZUS na stronie internetowej www.zus.pl w zakładce "Bieżące wyjaśnienia komórek merytorycznych Zakładu".

Zwracamy uwagę! Od decyzji ZUS przysługuje odwołanie do właściwego sądu w terminie i według zasad określonych w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego (art. 83 ust. 2 ustawy o sus). Odwołanie wnosi się na piśmie do jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę (art. 83 ust. 5 ustawy o sus).

Po przesłaniu do ZUS dokumentów rozliczeniowych korygujących, na koncie płatnika może powstać nadpłata składek ZUS lub ich niedopłata. Nienależnie opłacone składki podlegają zaliczeniu przez ZUS z urzędu na poczet zaległych lub bieżących składek, a w razie ich braku - na poczet przyszłych składek, chyba że płatnik składek złoży wniosek o zwrot składek (art. 24 ust. 6a ustawy o sus). Niedopłata składek ZUS powinna zaś zostać uregulowana wraz z odsetkami za zwłokę.

Terminy opłacania składek zostały określone w art. 47 ust. 1 ustawy o sus. Zgodnie z powołanym przepisem płatnik składek opłaca składki za dany miesiąc, nie później niż:

do 10 dnia następnego miesiąca - osoby fizyczne opłacające składkę wyłącznie za siebie,
do 5 dnia następnego miesiąca - jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe,
do 15 dnia następnego miesiąca - pozostali płatnicy.

Jeżeli więc pracodawca, o którym mowa w pytaniu, zgadza się z ustaleniami protokołu kontroli, to w terminie 30 dni od dnia otrzymania tego protokołu powinien sporządzić dokumenty rozliczeniowe korygujące. Po przesłaniu do ZUS ww. dokumentów na koncie płatnika powstanie zaległość, którą powinien uregulować wraz z odsetkami za zwłokę. Przepisy ustawy o sus nie wskazują odrębnego terminu na opłacenie zaległych składek powstałych w wyniku kontroli ZUS. Mając jednak na uwadze, że do zaległych składek należy doliczyć odsetki za zwłokę, licząc od dnia następującego po upływie terminu płatności do dnia zapłaty włącznie, w interesie płatnika jest opłacić je jak najszybciej.

2) Ponieważ zaległość jest dość znaczna, czy płatnik może wystąpić do ZUS z wnioskiem o rozłożenie należności na raty?

Tak. Zgodnie z art. 29 ustawy o sus ze względów gospodarczych lub innych przyczyn zasługujących na uwzględnienie ZUS może na wniosek pracodawcy rozłożyć należność na raty, uwzględniając możliwości płatnicze dłużnika oraz stan finansów ubezpieczeń społecznych. Jak wyjaśnia ZUS na stronie internetowej www.zus.pl, we wniosku płatnik oprócz szczegółowego uzasadnienia wnioskowanej ulgi powinien określić proponowany okres spłaty (liczbę rat) lub wysokość miesięcznej kwoty raty. Do wniosku należy załączyć dokumenty potwierdzające zasadność udzielenia ulgi oraz dokumenty obrazujące kondycję finansową, a także możliwości płatnicze. Rodzaj oraz zakres dokumentacji, na podstawie której dokonywana będzie analiza możliwości płatniczych osoby ubiegającej się o udzielenie ulgi, uzależnione są od wysokości zadłużenia, zakresu wnioskowanej ulgi i okresu spłaty zadłużenia oraz formy prowadzonej działalności.

Rozłożenie należności na raty następuje w formie umowy. Od składek, które rozłożono na raty, nie nalicza się odsetek za zwłokę począwszy od następnego dnia po dniu wpływu wniosku o udzielenie tej ulgi. Jeżeli dłużnik nie spłaci w terminie ustalonych przez ZUS rat, pozostała kwota staje się natychmiast wymagalna wraz z odsetkami za zwłokę naliczonymi na zasadach określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.).

W przypadku rozłożenia należności na raty ZUS ustala opłatę prolongacyjną w wysokości 50% stawki odsetek za zwłokę obowiązującej w dniu podpisania umowy.

Rozłożeniu na raty nie podlegają składki finansowane przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek (art. 30 ustawy o sus).