Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 36 (791) z dnia 20.12.2012

Rozliczenia z ZUS-em w 2013 r.

Te same stopy procentowe składek

W 2013 r. wysokość stóp procentowych składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne nie ulegnie zmianie. Nie zmieni się też wysokość stóp procentowych w stosunku do składek na FP i FGŚP, zmianie nie ulegnie też stopa procentowa składki na FEP. W przyszłym roku będziemy wyliczać składki na wszystkie te ubezpieczenia według obecnie obowiązujących stóp procentowych.

Wyższe minimalne wynagrodzenie za pracę

Od nowego roku zmieni się wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę. Wynagrodzenie to dla pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy wzrośnie bowiem do kwoty 1.600 zł (w 2012 r. wynosi 1.500 zł). Nowy poziom wynagrodzenia minimalnego na 2013 r. został ustalony na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 września 2012 r., opublikowanego w Dz. U. pod poz. 1026.

Zmiana minimalnej płacy ma swoje odzwierciedlenie m.in. w podstawie wymiaru składek przedsiębiorców, pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie pierwszego roku pracy, osób przebywających na urlopie wychowawczym. Ma też wpływ na obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy za ubezpieczonych.

Podstawa wymiaru składek "nowych" przedsiębiorców

Konsekwencją zmiany minimalnego wynagrodzenia jest wzrost najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla "nowych" przedsiębiorców. Osoby prowadzące działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, opłacają składki na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej podstawy, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Od 1 stycznia 2013 r. powinna ona więc opłacać składki społeczne od podstawy nie niższej niż 480 zł (tj. 30% z kwoty 1.600 zł). W stosunku do roku bieżącego podstawa ta wzrośnie więc o 30 zł (480 zł - 450 zł). Oznacza to, że co miesiąc "nowy" przedsiębiorca będzie finansował za siebie składki na ubezpieczenia społeczne w kwocie 153,12 zł, w tym:

• składka na ubezpieczenie emerytalne - 93,70 zł,
   
• składki na ubezpieczenia rentowe - 38,40 zł,
   
• składka na ubezpieczenie chorobowe - 11,76 zł,
   
• składka na ubezpieczenie wypadkowe - 9,26 zł, zakładając że obowiązującą go stopą procentową jest 1,93%.

Składki za pracowników w I roku pracy

Wyższa kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę automatycznie zwiększa wysokość minimalnej podstawy wymiaru składek pracowników zatrudnionych w I roku pracy zawodowej. W stosunku do tej grupy osób zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy ustalono minimalną płacę na poziomie 80% wysokości minimalnego wynagrodzenia. Oznacza to, że w 2013 r. podstawa wymiaru składek dla pracowników w I roku pracy nie może być niższa od kwoty 1.280 zł (tj. 80% z kwoty 1.600 zł), natomiast w 2012 r. nie niższa niż 1.200 zł (80% z kwoty 1.500 zł).

Minimalna podstawa wymiaru składek za osoby na urlopie wychowawczym

Nowa wysokość minimalnego wynagrodzenia ma też swoje odzwierciedlenie w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne u osób podlegających tym ubezpieczeniom z racji przebywania na urlopie wychowawczym.

Od 1 stycznia 2013 r. podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników zatrudnionych na pełnym etacie przebywających na urlopie wychowawczym nie może być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w tym roku, tj. od kwoty 1.600 zł. Z kolei podstawa wymiaru tych składek dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy (przebywającego na urlopie wychowawczym) nie może być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia proporcjonalnie zmniejszonego do wymiaru czasu pracy.

Składka na Fundusz Pracy

Składkę na Fundusz Pracy ustala się od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (bez stosowania rocznego ograniczenia), wynoszących, w przeliczeniu na okres miesiąca, co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę (bądź 80% tego wynagrodzenia dla pracownika w I roku pracy).

W 2013 r. składka na ten Fundusz będzie więc należna wtedy, gdy oskładkowane wynagrodzenie miesięczne ubezpieczonego będzie wynosiło co najmniej 1.600 zł bądź 1.280 zł (pracownik w I roku pracy). W 2012 r. składka ta jest opłacana, gdy wynosi ono co najmniej 1.500 zł lub 1.200 zł (dla pracownika w I roku pracy).

Często wśród pracodawców pojawiają się wątpliwości, czy od kwoty minimalnej pensji należnej pracownikowi za grudzień 2012 r., lecz wypłaconej mu w tej wysokości w styczniu 2013 r., pracodawca zobowiązany jest opłacić składkę na Fundusz Pracy.

Wypłacone pracownikowi w styczniu 2013 r. wynagrodzenie należne za grudzień 2012 r. w kwocie 1.500 zł jest wprawdzie niższe od kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w 2013 r. (tj. 1.600 zł), uznać jednak należy, że osiągnął on przychód w kwocie co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę. Wynagrodzenie przysługuje bowiem pracownikowi za pracę wykonaną. Jeżeli więc wynagrodzenie za pracę wykonaną w grudniu 2012 r. zostanie wypłacone pracownikowi w styczniu 2013 r., to ustalając, czy przychód jego wyniesie co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę, należy zastosować jeszcze przepisy obowiązujące w grudniu 2012 r. Do końca br. minimalna płaca wynosi 1.500 zł. Pracownik taki uzyska więc przychód w kwocie minimalnego wynagrodzenia, nawet jeśli pracodawca wypłaci mu pensję w styczniu 2013 r. Należy tu uznać, że składka na Fundusz Pracy od wynagrodzenia w kwocie 1.500 zł wypłaconego w styczniu 2013 r. jest należna.

Jak wynika z wyjaśnień Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej zawartych w piśmie ZUS z dnia 14 lutego 2003 r., znak: Fuu 077-1/03, "od wypłat dokonanych w styczniu 2013 r. przysługujących za grudzień 2012 r. składka na Fundusz Pracy będzie należna, jeżeli wyniosą one w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę obowiązujące w 2012 r., czyli 1.500 zł (odpowiednio 1.200 zł)".

Pułap składek emerytalno-rentowych

Z projektu ustawy budżetowej na rok 2013 (druk 755) wynika, że prognozowane przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej w 2013 r. ma wynosić 3.713 zł. Wynagrodzenie to ma wpływ na wysokość rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Jak wynika bowiem z art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.), roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, określonego w ustawie budżetowej, ustawie o prowizorium budżetowym lub ich projektach, jeżeli odpowiednie ustawy nie zostały uchwalone.

Jeśli kwota prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia nie ulegnie zmianie, to roczny limit podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych w 2013 r. wyniesie 111.390 zł. Będzie zatem wyższy od limitu obowiązującego w 2012 r. o 5.610 zł.

Taki sam limit podstawy wymiaru będzie obowiązywał w stosunku do składki na FEP.

Uwaga od redakcji

W Sejmie znajduje się poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (druk 675) i dotyczy zniesienia górnego limitu składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe. Przewiduje bowiem od 1 stycznia 2013 r. uchylenie art. 19 tej ustawy. Na dzień oddania tego numeru Biuletynu Informacyjnego do druku projekt znajduje się w I czytaniu w komisjach.

Minimalna podstawa dla prowadzących działalność

Prognozowane przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej ma też wpływ na wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla przedsiębiorców opłacających je na ogólnych zasadach. Dla takich bowiem osób najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych. Skoro projekt ustawy budżetowej zakłada, że w 2013 r. kwota tego wynagrodzenia będzie wynosiła 3.713 zł, to przedsiębiorcy opłacający składki na ubezpieczenia społeczne na ogólnych zasadach będą je musieli naliczać od podstawy nie niższej niż 2.227,80 zł (do końca 2012 r. wynosi ona 2.115,60 zł). W porównaniu z rokiem bieżącym podstawa ta wzrośnie o 112,20 zł.